visie |
Prelude
Het beeld laat een prinses in een torenkamer zien. Het raam staat open, gordijnen wapperen zachtjes. De prinses laat zich af en toe zien. Deze video van beeldend kunstenares Marieke van der Lippe (Rotterdam) werd op de
televisietoren van Goes geprojecteerd als prelude van het moment dat de duurzame
verlichting van de televisietoren officieel ontstoken werd. De verlichte toren is een
beeld. De projectie maakt de toren tot podium. De prinses in de torenkamer in de
televisietoren kan als een hedendaagse Jacoba van Beieren gezien worden. Contouren van de stad in licht Het lichtplan van StichtLicht wil interessante contouren van Goes uitlichten, zodat 's avonds een nieuw beeld van de stad ontstaat. Hiermee wordt het silhouet van de stad - vroeger bepaald door kerktorens, tegenwoordig door kerktorens en torenflats, industriële torens en zendmasten - gemanipuleerd. Dit plan heeft een permanente en een tijdelijke variant: naast de lichtinfrastructuur die procesmatig ontstaat door het installeren van duurzame verlichting op prominente plaatsen, moet er ruimte zijn voor tijdelijke projecten die ingaan op de ontstane beelden van licht. Het zwaartepunt van het streven van de stichting ligt in Goes, maar projecten buiten
Goes zijn niet uitgesloten. Naast het zelf initiëren van projecten motiveert, stimuleert
en adviseert de stichting tevens (groepen) bewoners die een object in hun woonomgeving
willen verlichten. 1. Een infrastructuur van licht in Goes Fase een De industriële torens zijn het eerst aan de beurt. De watertoren is gereed (door de eigenaar van duurzame verlichting voorzien als uitvloeisel van het MmIiLlEeNnIiUuMm-project van VhDVV) en ook de televisietoren heeft sinds december 2001 duurzame verlichting. De bomen in de Frans den Hollanderlaan en het Ceresbeeld werden in de jaren 2004 en 2005 groen verlicht. Deze laan is gekozen vanwege de prachtige bomen en de strategische ligging ten opzichte van het NS-station: wie 's avonds per trein Goes binnenkomt, maakte zijn entree in de stad door een laan van groen licht en stuitte vervolgens op het verlichte Ceresbeeld tegen een achtergrond van de verlichte Stenen Brug. Fase drie Daarna wordt meer naar de samenhang gekeken. Nu gaat het om contouren die vanaf geselecteerde punten op de toegangsroutes (bijvoorbeeld A58, de Monnikendijk te Kattendijke, de N59) en vanuit de trein te zien zijn. De gedachte is bepaalde silhouetten te versterken door deze in samenhang te belichten, dan wel te voorzien van lichtsculpturen die samenhangen. In deze fase worden tevens nieuwe verlichtingsprojecten zoals in fase 1 en 2 uitgevoerd. a. (Multimedia-)projecten in Goes
b. (Multimedia-)projecten buiten Goes
c. Participatieprojecten
Het lichtplan voor Goes heeft een voorgeschiedenis. In 1997 vond De Vesten Verlicht plaats: een wandeling met licht, beeld en geluid van zonsondergang tot middernacht rond de vesten van Goes gedurende 3 dagen. Vier kilometer bomen werden aangelicht, er waren beelden van licht in het water, in de huizen, op een kerk en andere gebouwen. De televisietoren was bij die gelegenheid ook verlicht. Uit de projectorganisatie van dit initiatief is VhDVV ontstaan, een stichting die zich ten doel stelt de waarneming te beïnvloeden bij gebruikers van de openbare ruimte door middel van (multidisciplinaire) projecten. Per project worden doelstelling en concept geformuleerd. De kracht van VhDVV is gelegen in publieksparticipatie en het interesseren van nieuwe doelgroepen voor de verschillende (deel)disciplines van de kunst. VhDVV streeft ernaar een breed publiek te bereiken zonder daarbij te vervallen in een 'middle-of-the-road'-programmering. Dit streven is neergelegd in een voortdurend onderzoek naar bewegingen van het publiek, onder de noemer Professioneel Publiek. De stichting heeft inmiddels vele projecten op haar naam staan, deels alleen, deels in samenwerking met andere instanties en deels met de Vereniging ... Rondom de Stenen Brug, die is voortgekomen uit de eerste Koninginnedag Rondom de Stenen Brug in 1998. Deze vereniging is een infrastructuur van bewoners en bedrijven rond de Stenen Brug (Ganzepoortbrug) te Goes. Een van die projecten is de duurzame verlichting van de Stenen Brug geweest. Voor meer informatie over de projecten van VhDVV en Vereniging Rondom de Stenen Brug zie de website van VhDVV in het archief en www.rondomdestenenbrug.nlDe televisietoren is vervolgens bij verschillende andere evenementen opnieuw verlicht en als podium gebruikt. Bij het festival FLYakf was de toren blauw verlicht, bij de - inmiddels jaarlijkse - Koninginnedag Rondom de Stenen Brug was de toren oranje en speelde gitarist Peter Wessel het Wilhelmus vanaf de toren. Bij het project MmIiLlEeNnIiUuMm ter gelegenheid van de millenniumwisseling, dat het thema Ruis/White Noise had, waren zowel de televisietoren als de watertoren in Kloetinge betrokken. Beide torens waren wit verlicht en op vier avonden was er een geluidprogramma dat via speakers vanaf de torens en via Radio Goes verspreid werd (op het programma stonden carilloncomposities van componist/sonoloog Jorrit Tamminga, de millenniumcompositie White Noise van gitarist Peter Wessel, Engelengezang van beeldend kunstenaar Moniek Toebosch en diverse geluidsexperimenten, o.a. van Peter Fengler). Als uitvloeisel van MmIiLlEeNnIiUuMm heeft de watertoren duurzame verlichting gekregen. De stichting StichtLicht is in 2001 opgericht met als eerste doel duurzame verlichting op en rond de televisietoren aan te brengen. Nu dit gerealiseerd is, zijn en worden volgende projecten ingezet. In het bestuur en de adviesraad van de stichting StichtLicht hebben zitting genomen Goese ondernemers, een lid van de Goese gemeenteraad en bestuursleden van de inmiddels ontbonden stichting VhDVV. De geluid- en multimediaprojecten worden uitgevoerd in
samenwerking met FoundSound. StichtLicht heeft in vele projecten aangetoond voldoende
kwaliteiten in huis te hebben om een hoogwaardig en origineel lichtplan voor Goes te
kunnen realiseren. Deze kwaliteiten liggen zowel op organisatorisch, technisch als op
artistiek gebied. Waar gewenst schakelt de stichting beeldend kunstenaars,
geluidskunstenaars en lichtontwerpers in. De (weinige) bezwaren die zijn opgeworpen tegen ons initiatief tot verlichting van de televisietoren, betroffen energiegebruik en lichtvervuiling. Vanzelfsprekend wordt bij alle projecten een afweging gemaakt, waarbij energiezuinige verlichting en het voorkomen van strooilicht een rol spelen. Het is niet de bedoeling om de gekozen objecten elke avond te verlichten. Zo brandt de
watertoren van donderdag tot en met zondag en wordt de televisietoren drie avonden per
week verlicht (donderdag, vrijdag, zaterdag), bij feest- en
gedenkdagen en bij culturele evenementen. Dit
lichtprotocol wenst StichtLicht uitdrukkelijk te handhaven. De stichting werkt volgens een communicatieactieplan, dat tot doel heeft zoveel mogelijk free publicity te genereren, om het publiek optimaal te informeren en enthousiasmeren. De stichting streeft ernaar een lichtkrant te plaatsen in de buurt van de
televisietoren; deze wordt benut voor literatuur/poëzie: regelmatig wisselende
prikkelende teksten (bijvoorbeeld: 's morgens een vraag, 's middags een antwoord) en voor
naamvermelding van begunstigers. Belang van de projecten van StichtLicht De uitstraling van StichtLicht is van meer dan lokaal belang omdat het een totaalplan is dat de contouren van een stad betreft. Om een voorbeeld te geven: de verlichte televisietoren is vanaf Bergen op Zoom, Bruinisse en Neeltje Jans te zien; zo zullen straks bepaalde silhouetten al van grote afstand te zien zijn. Voor zover onze informatie strekt, is het plan uniek in zijn nadruk op de contouren van de stad. De verlichting van cultuurhistorisch belangwekkende objecten versterkt het bewustzijn van de aanwezigheid van deze objecten bij bewoners, bezoekers en passanten. Door de samenhang die in de loop der jaren in de verlichting gebracht zal worden, wordt het besef van de planmatige of willekeurige groei van een stad ten gevolge van economische en demografische factoren versterkt. De kwaliteit van de projecten wordt gewaarborgd door de stichting StichtLicht. De organisatie is een tamelijk unieke samenwerking van zeer uiteenlopende partijen. De stichting nodigt professionele kunstenaars uit voor tijdelijke multimediaprojecten. De projecten hebben een hoge participatiegraad. StichtLicht adviseert, stimuleert en
motiveert bewoners om verlichtingsprojecten uit te voeren. De
activiteiten worden breed
gedragen: van vele ondernemers, particulieren en uit het wijkbudget van de Goese Polder
ontvingen wij ondersteuning. |
info(at)stichtlicht.nl |